Projektując kuchnię czy łazienkę, często oprócz aranżacji całego pomieszczenia pojawia się temat blatu: z czego go zrobić? czy będzie pasować?czy przetrwa wieki i jeden dzień dłużej? Temat rzeka powiedzą niektórzy?! Nie dla mnie! ….konkretnie i rzeczowo opowiem Wam…..jak wybrać blat!?
Jest kilka zasad, którymi trzeba się kierować przy podejmowaniu decyzji. Trochę materiałoznawstwa i sami wybierzecie, bez niczyjej pomocy!
Kryterium doboru naszego blatu to ( kolejność dowolna):
- cena – dla wielu jest to decydujące kryterium. Rozpiętość cenowa jest ogromna, od najtańszych z płyty laminowanej do najdroższych z plastycznych konglomeratów, których ceny przewyższają naturalne granity.
- dopasowanie kolorystyczne – dla wielu z Was cecha bardzo ważna. Po kilku rozmowach okazuje się, że dostarcza wielu problemów we wnętrzu. Ja wyznaję zasadę : Im mniej kolorów na blacie tym lepiej! kolory zostawiam dla ścian i dekoracji ( można je szybko zmienić). Blat najlepiej zrobić w tej samej tonacji lub na zasadzie kontrastu(np.czarny blat – białe szafki)
- bardzo ważna cecha doboru blatu: Kto będzie gotował w tej kuchni? czy są małe dzieci? czy tylko dorośli?. Ma to znaczenie nie tylko przy ustalaniu wysokości blatu w miejscu pracy ale też przy zachowaniu należytej czystości np. jeśli na drewnianym blacie zostawimy plaster mięsa, zostawi ślad „na wieki”!, tak samo ketchup czy wino. Można potem tylko szlifować blacik. ważny jest komfort przy pracy i chyba nikt , mając małe dzieci nie chce zastanawiać się , „co tym razem wymyślą?”, należy zatem zwrócić uwagę na łatwość w utrzymaniu czystości.
- bardzo ważna cecha blatu jest jego trwałość. Dla mnie to kryterium najważniejsze!. Dlatego przed zakupem należy zapoznać się z cechami danego blatu. Powierzchnia blatu będzie eksploatowana przez wiele lat przez domowników i oprócz ładnego wyglądu ma im służyć wiele lat.
Prezentacja bohaterów:
Blaty z kamienia naturalnego
Najczęściej kupowany jest blat wykonany z granitu, kolejnym jest marmur i trawertyn (nie polecam na blaty). Kamień jest odporny na działanie wysokich temperatur. Obecnie dzięki najnowszej technologii można je przycinać w dowolne formy. Najczęściej zamawia się kamień polerowany- ze względu na łatwość utrzymania czystości. Do wnętrz rustykalnych polecam kamień szczotkowany tzw. Antico. Jego powierzchnia jest lekko nierówna i nie błyszczy. Kilka moich uwag dotyczących kamieni;
- Granit – jest to najtwardszy kamień, który jest używany do wyrobu blatów. Jest odporny na ścieranie i kwasoodporny. Jest tez bardzo różnorodny, jego kolorystyka jest niesamowicie bogata.
- Marmur– jest to również naturalny kamień, znacznie mniej twardy od granitu ( zajmuje 7 miejsce w 10 stopniowej skali Mohsa). Jest Tez mniej odporny na działanie warunków atmosferycznych i działanie kwasów. Maja zatem zastosowanie tylko we wnętrzach. Ponieważ są mniej twarde, należy obchodzić się z nimi ostrożnie podczas obróbki. Marmury są klasycznym materiałem rzeźbiarskim( Marmury z Carrary wykorzystał Michał Anioł do swoich dzieł!)Marmury maja jeden wielki atut – są pięknie ubarwione a różne formy żyłkowania na tym kamieniu są doceniane od wieków.
- Wapień– to skała osadowa, piękne kolory. Jest to kamień ognioodporny i antypoślizgowy. Używany we wnętrzu głównie na ściany jako tzw. materiał okładzinowy. Kiedyś w Polsce bardzo popularny w budownictwie mieszkaniowym. Główny materiał do budowy …zamków. Występuje w dużej ilości na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Wszystkie zamki na szlaku Orlich Gniazd są zbudowane z tego kamienia. Nie polecam na blaty gdyż ulega powolnemu ..rozpuszczeniu (patrz. zjawiska krasowe)
- Trawertyn-kolejny naturalny kamień, który zyskał popularność w czasach starożytnego Egiptu. Trawertyn to skała wapienna, która jest pełna dziurek, uszczerbków i nierównej struktury. Jest nieodporna na zarysowania, oddziaływanie wody oraz związków chemicznych. Dlatego odpada pomysł położenia go na blat kuchenny. Nadaje się jednak świetnie na okładzinę ściany, kominka czy podłogi ( w miejscu mniej publicznym) po wcześniejszym zaimpregnowaniu i zeszlifowaniu. Dzięki oryginalnej strukturze i pięknej barwie nada pomieszczeniu elegancki wygląd.
Blat drewniany
Jest to „najmilszy” i najprzyjemniejszy w dotyku blat. Świetny w kuchniach typu . vintage, prowansalskich, toskańskich czyli wszystkie rustyki. Oczywiście nowoczesna kuchnia z blatem drewnianym to ostatnio Hit! Cena takiego blatu zależy od rodzaju drewna. Podobnie jak przy wyborze podłogi ( artykuł już wkrótce!) najtańsze jest drewno najbardziej miękkie czyli sosna. Potem plasuje się jesion, buk, dąb a na końcu drewna egzotyczne np. wenge czy tekowe. Pamiętajmy ,że nawet najbardziej odporne na wilgoć drewno trzeba co pewien czas konserwować. Statki też konserwuje się w dokach, co kilka rejsów.
Blat laminowany
Najbardziej powszechny materiał z dostępnych na rynku. Bogata kolorystyka i stosunkowo niska cena czynią go bardzo popularnym. Jest łatwy w pielęgnacji i nie reaguje na wysokie temperatury. Atutem jest również jego …waga. Jest bardzo lekki w transporcie. Jest również odporny na działanie wysokich temperatur. Pamiętajmy jednak, ze musi być starannie zabezpieczony w miejscu z łączeń płyt. Podczas zakupu należy zwrócić uwagę na sposób wykończenia krawędzi. Niewłaściwie zabezpieczony, wchłonie wilgoć i „napęcznieje”. Tego typu uszkodzeń już się nie naprawi.
Blat z konglomeratu tzw. kwarcogranit
To blat wykonany z połączenia naturalnych kamieni np.granit, kwarc (95%) oraz wysokiej jakości żywicy poliestrowej, barwników, szkła(5%). Ponieważ jego ,produkcja jest skomplikowana i pracochłonna jest to bardzo drogi blat. Jest to jednak bardzo wytrzymały blat . Całkowity brak porowatości powoduje, że jest odporny na absorbcję wody, odporny na zaplamienia oraz działanie środków czyszczących. W przypadku uszkodzenia trzeba go szlifować. Obecnie najbardziej popularne to: Siquartz, Technistone, Caesarstone, Silestone, Querelli.
Blat z kompozytu
Potocznie zwany Corian lub Starion. Pozyskuje się go z wodorotlenku glinu(80%) , ze zmielonej skały oraz ze spoiwa żywicy akrylowej (20%) i barwników. Jest bardzo twardy, wytrzymały na uszkodzenia mechaniczne a dodatek żywicy sprawia ,że są one lżejsze od kamienia i termoplastyczne. Dużym plusem jest możliwość odlania z niego zlewu. Jest ciepły w dotyku, lekki i plastyczny- można go dowolnie formować. Jest kolorowy i łatwy w utrzymaniu czystości, odporny na plamy i odbarwienia. Osobna grupę tworzą kompozyty , które sa wykorzystane do produkcji zlewozmywaków. Każda firma ma inna nazwę tego tworzywa: Franke – frankogranit, Blanco- silgranit,Teka-tegranit. Kompozyty nie są jednak odporne na gorące temperatury. Trudniej je zarysować niż kamień ale nie wolno na tych blatach kroić, bo zostają ślady (można polerować rysy papierem ściernym) Jest to tworzywo kosztowne i ekskluzywne. Uważam jednak, że jak w przypadku każdej nowości, jej czas minie i cena spadnie.
Najbardziej popularne to: Corian, Staron, Kerrock oraz Rausolid, Montelli.
Kompozyty często bywają często mylone z konglomeratami. Pamiętajmy konglomerat to tworzywo z kamienia, spojone żywicą poliestrowa. Jest również wytrzymały ale bardziej plastyczny jest kompozyt!
Blat ze szkła
To nowość na naszym rynku. jest odporne na wilgoć i wysoka temperaturę. Solidny , gruby blat szklany (ok 2cm) będzie ozdobą każdej kuchni. Niestety może od uderzenia pęknąć i nie polecam przy małych dzieciach w kuchni.
Blat z betonu dekoracyjnego
Obecnie bardzo popularny (dotyczy prawdziwego betonu a nie materiału imitującego cement!) Pasuje do nowoczesnych, loftowych wnętrz. Zarówno na blaty, jak i na ściany. Jest to solidny materiał i ponadczasowy. Nie polecam robienia go samemu w domu, lepiej zamówić u fachowca. Mimo, iż ten materiał jest powszechnie dostępny nie jest tani. Cena porównywalna do kamienia naturalnego i konglomeratu. Często ,żeby dodatkowo wzmocnić surowiec dodaje się do niego pył zbrojeniowy lub włókno szklane. Jest odporny na zarysowania i ścieranie. Z minusów należy wymienić słabą odporność na działanie kwasów (np.cytryna), wrażliwość na działanie wysokich temperatur (trzeba używać podkładek pod gorące garnki) oraz duży ciężar tego blatu- szafki muszą stać stabilnie na podłodze.
Blat z płytek ceramicznych
Bardzo popularny na południu Europy (Hiszpania, Włochy). Bardzo odporny na wysokie temperatury, mało wymagający (jeśli ktoś nie jest przewrażliwiony na punkcie czystości fugi!). Można postawić gorący garnek lub wałkować ciasto na blacie. Pasuje do wszystkich rodzajów kuchni. Rodzaj płytek dobieramy do stylu aranżacji.
zdj.J.Burzyńska
Pamiętajmy, gładkie i jednobarwne powierzchnie blatów uwidaczniają zabrudzenia. Na ciemnych i czarnych powierzchniach widać każdy okruch. Dlatego przy młodszych dzieciach w domu lepiej wybrać jasne „nakrapiane i cętkowane” powierzchnie blatu. Kupując blat należy wziąć pod uwagę nie tylko design i walory estetyczne ale najważniejsza jest funkcjonalność!
